Zanik miesiączki u aktywnych dziewcząt. Czym to grozi?

Codzienna aktywności fizyczna połączona ze zdrową dietą dadzą dziecku siłę i zmniejszą ryzyko chorób cywilizacyjnych. Niestety zdarzają się przypadki, w których aktywność jest zbyt duża, a liczba zjadanych kalorii za mała. U dziewcząt prowadzi to do poważnego problemu jakim są nieregularne miesiączki lub całkowity ich brak.

Które dziewczęta są najczęściej narażone na brak miesiączki?

Z przeprowadzonych badań wynika, iż zaburzenia miesiączki są związane z niską masą ciała i niewielkim poziomem tkanki tłuszczowej. Problem ten dotyka najczęściej dziewcząt konkurencji wytrzymałościowych jak biegi długodystansowe czy kolarstwo, a także konkurencji gdzie szczególnie ważny jest szczupły wygląd ( gimnastyka , balet, łyżwiarstwo figurowe). Przy zbyt niskim poziomie tkanki tłuszczowej zostaje naruszona równowaga hormonalna organizmu, obniża się poziom estrogenu i progesteronu.

Kolejnym czynnikiem zwiększającym prawdopodobieństwo utraty miesiączki jest rozpoczęcie intensywnych treningów przed wystąpieniem pierwszej miesiączki. Problem nasila się również pod wpływem stresu. Szacuje się, że z problemem zaniku miesiączki spotyka się aż 60% zawodniczek konkurencji gdzie ważna jest niska masa ciała.

Brak miesiączki powoduje utratę masy kostnej

Chociaż części dziewczyn zanik miesiączki może wydawać się wygodny i pożądany to należy traktować go jako objaw większego problemu. Jedną z najpoważniejszych konsekwencji jest redukcja gęstości kości, zwiększone ryzyko wczesnej osteoporozy i złamań przeciążeniowych. Powodem jest obniżony poziom hormonów odpowiedzialnych za mineralizację tkanki kostnej.

Regularny trening, który w normalnej sytuacji zwiększa gęstość kości, w tym przypadku nie jest w stanie przeciwdziałać ubytkom spowodowanym niskim poziomem hormonów. Gęstość kości u dziewcząt z nieregularnymi miesiączkami może się obniżyć o 20-30% w porównaniu do ich nietrenujących koleżanek.

Co robić w przypadku braku miesiączki?

W żadnym wypadku problemu nie należy bagatelizować, ponieważ utraconą gęstość kości bardzo trudno przywrócić do normalnego poziomu. Leczenie należy zacząć od zmniejszenia intensywności treningów i zwiększenia liczby spożywanych kalorii. Szczególną uwagę należy zwrócić na wysoką podaż produktów zawierających wapń i magnez.Jeżeli menstruacja nie występuje przez okres dłuższy niż 6 miesięcy, należy bezzwłocznie skontaktować się z lekarzem. Ponieważ dla młodych dziewcząt wygląd jest bardzo ważny, same rozmowy z rodzicami mogą okazać się niewystarczające do zmiany codziennych nawyków. W takich przypadkach niezbędna może się okazać konsultacja z dietetykiem sportowym lub psychologiem.

Jeżeli leczenia polegające na zmianie nawyków żywieniowych i przywrócenie odpowiedniego poziomu masy ciała nie przynosi poprawy, to niezbędna jest terapia hormonalna, która zapobiegnie dalszej utracie gęstości kości.

Zachęcaj do sportu ale obserwuj

Gorąco namawiam rodziców aby zachęcali swoje dzieci do sportu i regularnej aktywności. Jednocześnie trzeba je bacznie obserwować i nie dopuścić do sytuacji, w której intensywność treningów przewyższa możliwości organizmu dziecka i zagraża jego zdrowiu.

Maria Pabich - jakzdrow ozyc.pl . Ekspert dietetyki, od 20 lat trenuje biegi na orientację, w 2013 roku reprezentowała Polskę na Mistrzostwach Świata w Finlandii. Pracuje w Uczniowskim Klubie Sportowym jako trener i wychowawca, prowadząc treningi i organizując wakacyjne obozy.

W naszych codziennych artykułach namawiamy rodziców do zainteresowania dzieci sportem i zachęcania ich do zdrowego odżywiania. Codzienna aktywności fizyczna połączona ze zdrową dietą dadzą dziecku siłę i zmniejszą ryzyko chorób cywilizacyjnych. Niestety zdarzają się  przypadki, w których aktywność jest zbyt duża, a liczba zjadanych kalorii za mała. U dziewcząt prowadzi to do poważnego problemu jakim są nieregularne miesiączki lub całkowity ich brak.

Które dziewczęta są najczęściej narażone na brak miesiączki?

Z przeprowadzonych badań wynika, iż zaburzenia miesiączki są związane z niską masą ciała i niewielkim poziomem tkanki tłuszczowej. Problem ten dotyka najczęściej dziewcząt konkurencji wytrzymałościowych jak biegi długodystansowe czy kolarstwo, a także konkurencji gdzie szczególnie ważny jest szczupły wygląd (gimnastyka, balet, łyżwiarstwo figurowe). Przy zbyt niskim poziomie tkanki tłuszczowej zostaje naruszona równowaga hormonalna organizmu, obniża się poziom estrogenu i progesteronu. Kolejnym czynnikiem zwiększającym prawdopodobieństwo utraty miesiączki jest rozpoczęcie intensywnych treningów przed wystąpieniem pierwszej miesiączki. Problem nasila się również pod wpływem stresu. Szacuje się, że z problemem zaniku miesiączki spotyka się aż 60% zawodniczek konkurencji gdzie ważna jest niska masa ciała.

Brak miesiączki powoduje utratę masy kostnej

Chociaż części dziewczyn zanik miesiączki może wydawać się wygodny i pożądany to należy traktować go jako objaw większego problemu. Jedną z najpoważniejszych konsekwencji jest redukcja gęstości kości, zwiększone ryzyko wczesnej osteoporozy i złamań przeciążeniowych. Powodem jest obniżony poziom hormonów odpowiedzialnych za mineralizację tkanki kostnej. Regularny trening, który w normalnej sytuacji zwiększa gęstość kości, w tym przypadku nie jest w stanie przeciwdziałać ubytkom spowodowanym niskim poziomem hormonów. Gęstość kości u dziewcząt z nieregularnymi miesiączkami może się obniżyć o 20-30% w porównaniu do ich nietrenujących koleżanek.

Co robić w przypadku braku miesiączki?

W żadnym wypadku problemu nie należy bagatelizować, ponieważ utraconą gęstość kości bardzo trudno przywrócić do normalnego poziomu. Leczenie należy zacząć od zmniejszenia intensywności treningów i zwiększenia liczby spożywanych kalorii. Szczególną uwagę należy zwrócić na wysoką podaż produktów zawierających wapń i magnez.

Jeżeli menstruacja nie występuje przez okres dłuższy niż 6 miesięcy, należy bezzwłocznie skontaktować się z lekarzem. Ponieważ dla młodych dziewcząt wygląd jest bardzo ważny, same rozmowy z rodzicami mogą okazać się niewystarczające do zmiany codziennych nawyków. W takich przypadkach niezbędna może się okazać konsultacja z dietetykiem sportowym lub psychologiem. Jeżeli leczenia polegające na zmianie nawyków żywieniowych i przywrócenie odpowiedniego poziomu masy ciała nie przynosi poprawy, to niezbędna jest terapia hormonalna, która zapobiegnie dalszej utracie gęstości kości.

Zachęcaj do sportu ale obserwuj

Gorąco namawiam rodziców aby zachęcali swoje dzieci do sportu i regularnej aktywności. Jednocześnie trzeba je jednak bacznie obserwować i nie dopuścić do sytuacji, w której intensywność treningów przewyższa możliwości organizmu dziecka i zagraża jego zdrowiu.

Copyright © Agora SA